Publicatie 4

“Iets in ons is altijd aanwezig: onze vrije aard…”
Door Mariëtte van Roij.

(www.vanroij.net )

Ik ben op bezoek in het atelier van Marijke Kremers in Berg en Dal. Zij is beeldend kunstenaar en creatief therapeut beeldend vormen. haar inspiratie, visie en manier van werken haalt ze uit de Zijnsoriëntatie. Haar ruimte, in een vroeger schoolgebouw, is overzichtelijk en open. Flinke ramen bieden uitzicht op een strook grote bomen, die deze ochtend nog in een nevel gehuld zijn.

Marijke glundert als ze vertelt dat deze ruimte haar toeviel. “Zó had ik het niet kunnen bedenken.”

We nemen plaats aan een grote tafel in het midden….

Dit interview is geplaatsd in het kwartaalblad voor bewustwording en persoonlijke groei ‘Be the Light’. Het blad wil d.m.v. interviews en artikelen mensen die op dat vlak bezig zijn samen brengen en anderen een handje helpen hun weg te vinden naar hun Zelf. Voor meer informatie kunt u mailen met Mariëtte van Roij: maroij@hetnet.nl
U kunt het artikel uitprinten via de printerknop in de menubalk van uw browser.Door op de volgende hyperlinks te klikken kunt u snel de betreffende thema’s in het interview vinden en door op de vlinders te klikken komt u weer bij dit themamenu uit;
Beeldend werken
Alles wat is
Rijkdom en krampen
Ervaring, advies en avontuur
Beeldend werken

Marijke ging de opleiding voor Creatieve Therapie doen omdat ze geïnteresseerd is in mensen en in beeldend werk. “Thuis tekende en schilderde ik al veel, maar ik was ook erg geïnteresseerd in bewustzijnsprocessen, beeldend werken en kunst. Ik merkte de helende kracht van beeldend werk in mezelf, het deed me goed. Ik wilde er mijn werk van maken. In het vak creatieve therapie kwamen de menselijke kant en ook het beeldend werken bij elkaar.

Ik was tijdens de opleiding zeker ook geïnteresseerd in hulpverlening, maar kon me nooit helemaal vinden in de methodieken die aangereikt werden. Deze vond ik soms wel leuk of goed, maar nooit compleet. Ik genoot van het vele schilderen, van beelden maken en van alles uitproberen met materialen. Omdat hier mijn passie lag besloot ik om naar de kunstacademie in Arnhem te gaan.

Het was een heerlijke tijd en ik leerde veel.

Marijke kiest haar woorden zorgvuldig en zoekt soms even voor het juiste gevonden is. Ze lijken ergens diep van binnen opgehaald te worden. Ze neemt hier de tijd voor en spreekt dan wel overwogen, met een vriendelijke klank in haar stem.

“Ik vond dat ik veel te veel op een eiland terecht kwam door alleen maar met beeldend werk bezig te zijn. Ik wilde ook iets met mensen en zocht verder. Als beeldend therapeut bij stichting Saffier, een vrouwen hulpverleners centrum, ben ik individueel en in kleine groepen mensen gaan begeleiden.” Daar ontdekte ze dat dit het nog niet helemaal was. “Veel deed ik op mijn intuïtie, maar ik wist niet goed waarom ik wat deed.

Toen bij Saffier een supervisor het team kwam begeleiden, wist ik meteen: dit is het, hier wil ik mee verder, dit geeft mijn werk handen en voeten.” Deze vrouw werkte vanuit de Zijns-georiënteerde visie.

Alles wat is
De Zijnsgeoriënteerde visie en werkwijze is geïnspireerd door zowel westerse psychologische stromingen als het Tibetaans Boeddhisme, en dan met name de richting die Dzokchen genoemd wordt.

Marijke legt het uit: “‘Zijn’ verwijst naar alles wat is, naar de oorspronkelijke aard van alles, nog voordat we er een oordeel over hebben of er een belang bij hebben. Meestal zien we ‘wat is’ door de bril van onze geschiedenis en opvoeding. We zijn gevangen in allerlei beelden over onszelf en de wereld, die ons ertoe brengen veiligheid te zoeken en pijn te vermijden.

Het mooie van de Zijnsgeoriënteerde visie is dat zij werkt zowel vanuit het psychologisch perspectief, en hiermee bedoel ik het bouwwerk van onze persoonlijkheid, als met dat deel van ons, dat vrij is van onze persoonlijke geschiedenis, de vrije dimensie, oftewel ‘Zijn’.”

Een Zijnsgeoriënteerd begeleider kiest altijd deze vrije ongeconditioneerde werkelijkheid, het ‘Zijn’, als uitgangspunt. Deze vrije dimensie is altijd bij iedereen aanwezig. Iedereen herkent deze dimensie als heel persoonlijk en intiem, maar ook als ruimer dan jezelf. Het is niet moeilijk om hiermee in contact te komen. Meditatie, maar ook imaginatie en dans worden op de school veel gebruikt om deze vrije dimensie wakker te maken. Ook het beeldende medium en muziek zijn prachtige instrumenten om contact te maken met deze vrije ruimte.

Het is een grote kunst, noem het levenskunst, om in het dagelijks leven in relatie te blijven met deze ruimere werkelijkheid, terwijl je jezelf ook onderhevig voelt aan je krampen, aan je gedoe van alledag. Het is eigenlijk pas zinvol om naar je problemen te kijken als je ook de verbinding voelt met dat wat ruimer is als jijzelf. De Zijnsoriëntatie heeft een prachtige methodiek ontwikkeld om af te stemmen op onze vrije, natuurlijke aard en vervolgens met onze ik-krampen te werken.”

Marijke kijkt een ogenblik naar buiten.

Je kunt het vergelijken met de zon. Wolken gaan en komen, maar ze kunnen het zicht op de zon versluieren. Niet alleen het Goddelijke heeft een plek in de zijnsvisie, het werkt ook met onze frustraties en krampen, met alles waarin we vastlopen.”

Ze ziet mijn vragende blik en zoekt even hoe ze dit uit zal leggen.

De meesten van ons zijn voortdurend bezig met het verbeteren van zichzelf. We willen onze werkelijkheid en onszelf veranderen. Daarmee verwerp je wat nu is, wat je nu bent, en ben je steeds in gevecht.

Wat blijkt? Als je het vechten opgeeft en je al het veranderingsgericht werken achterwege laat, als je rust in wat er nu is, dan komt je innerlijke rijkdom tevoorschijn, los van allerlei uiterlijke condities. Dan komt de natuurlijke aard naar boven. Dan zie je rust, niet vechten, dan zie je helder. Dat is geen kwestie van afstand nemen. Het blijft juist heel dichtbij. Je identificeert je alleen niet volledig met je probleem, oftewel, er is in jezelf ook iets voelbaar wat ruimer is dan het probleem.

De Zijnsgeoriënteerde visie heeft hele mooie werk-wijzen ontwikkeld om je hierbij te helpen, zoals bijvoorbeeld de visualisaties van het huis van Zijn en de Gestalte van Zijn.”

Als mens willen we echter ook iets. We willen onszelf uitdrukken in de wereld, we willen ons leven vormgeven. “De Zijnsgeoriënteerde visie spreekt ons daar direct op aan. Het is een werkbare visie, niet een abstracte filosofie.”

Rijkdom en krampen
Marijke dacht: als ik ooit de kans krijg dan ga ik dit doen. Ze maakte de Kunstacademie af, kreeg een kind en begon met het geven van cursussen beeldend werk op het Han Fortmann Centrum in Nijmegen. Tegelijkertijd met dit laatste startte ze met het basisjaar op de School voor Zijnsoriëntatie, waarna ze doorging met de opleiding voor Zijnsgeoriënteerd begeleider. Ze is hier halverwege mee gestopt.Ik wilde mijn beeldende invalshoeken niet opgeven, maar het paste niet in de vorm van de training zoals Hans Knibbe die gaf. Uiteindelijk ben ik gestopt en heb zelf de begeleiding die ik nodig had, georganiseerd bij ‘ZOP mensen’.
Ik volgde mijn eigen spoor en nam het in eigen handen. Mijn eigen praktijk ontwikkelde zich gestaag. Ik ben cursussen en workshops gaan geven. Als mensen persoonlijk onderzoekswerk willen doen, kunnen ze individueel of in kleine groepjes werken.”Tijdens de cursussen en workshops is de Zijnsvisie als achtergrond aanwezig in de manier waarop Marijke de mensen begeleidt.

Zij komen om te schilderen, om zichzelf uit te drukken en om lekker te werken. Zij zijn meestal niet op de hoogte van mijn achtergrond. Een paar keer per jaar organiseer ik een workshop waarin ik vertel over Zijnsoriëntatie en waarin we beeldend werken vanuit deze inspiratie.

Via het beeldend werken kunnen mensen heel goed voelen of ze in verbinding zijn met hun eigen rijkdom, of dat ze aan het worstelen zijn met hun krampen.

Hoe ziet die begeleiding er uit?

Marijke lacht en denkt na. Ze tekent met haar handen een vierkant in de lucht. “Als eerste zie ik de mens, als tweede dat wat die mens maakt. Ik zie waar die mens zit in het proces.“

Ze vindt dit niet duidelijk genoeg en begint opnieuw. “Ik probeer de vrije, natuurlijke aard wakker te maken bij mensen. Dat is het eigenlijk. Vanuit die staat is elk mens creatief. Maar het is ook een kwetsbaar gebied omdat jij zelf dan in beeld komt.”

Ze is nu tevreden met de uitleg en vervolgt: “Door eigen ervaring ben ik gevoelig geworden voor de momenten waar mensen de vrije aard verliezen. Dat heeft o.a. te maken met: oordelen, verwachtingen, perfectionisme, angsten. Het zijn allemaal vormen van ik-krampen. Ik werk echter niet direct met de kramp. Ik zie wel heel goed of mensen vastlopen in hun creatieve proces en probeer ze zo te begeleiden, dat ze weer contact kunnen maken met die vrije staat die er altijd is. Is dat contact hersteld dan kunnen ze weer verder met hun beeldend werk.

Het is heel mooi om te zien hoe mensen die volslagen vastgelopen zijn, met een paar aanwijzingen weer ruimte kunnen geven aan zichzelf en los komen van de vernauwing die een kramp veroorzaakt. Aan de andere kant is het heel belangrijk om ruimte te geven aan alles, dus ook aan krampen. Het lijkt dus een paradox, want het gaat er om dat je ook werkt met wat er is en met wat er in je is. Het gaat erom dat jouw werk ontstaat en geen museumstuk. Het is jóuw verhaal, jóuw beleving.

De verbinding is belangrijk en ook het durven zijn met dat je het soms niét weet..”

Ze benadrukt deze woorden. “Pas als je die sprong in het onbekende maakt, ontstaat creativiteit. Blijf je de bekende weg bewandelen dan ben je reactief bezig. Het niet weten, maakt je vrij om in het nu te zijn. Daar weet je niet wat gebeuren gaat en kun je fris reageren. Op zo’n moment ontstaat een dialoog tussen jou en het werk. Dat is de geboorte van iets nieuws.

Ervaring, advies en avontuur

In feite is de leegte belangrijk. Als je daarin aanwezig durft te zijn, dan kan iets oorspronkelijks ontstaan. Dat is prachtig. Mensen zijn verrast, ontroerd en ik met hen. Ik vind het bijzonder als mensen dat aan zichzelf geven en dat ook nog in een groep doen. Op zo’n moment zijn de mensen heel.”

Marijke zoekt even hoe ze haar gevoelens hierover uit kan drukken. “Ze zijn gevoelig, open, en vaak heel blij. Het is elke keer opnieuw ontroerend hoe op deze manier heel eigen werk ontstaat.

Tijdens het werken geef ik ook technische adviezen. Soms hebben mensen concrete handvaten nodig om zich te kunnen uitdrukken. Dat kan gaan over het materiaal, de kleur of de compositie. Als ze iets willen wat ze technisch niet in huis hebben, gaan we samen zoeken naar wat haalbaar is. Ik kijk en denk mee over de vormgeving en soms doe ik dingen voor op papier. Als ik een handje kan helpen, dan doe ik dat.”

“Ik ben nu meer dan 20 jaar bezig met het beeldend werken. Ik heb echt met van alles geëxperimenteerd; beelden gemaakt van de meest uiteenlopende materialen, grafisch werk gemaakt en vooral heel veel getekend en geschilderd.

Vanuit mijn ervaring kan ik zeggen dat het een illusie is om te denken dat je krampvrij zult worden. Ik kan me daar nu wel mee verzoenen. Wat in de loop der jaren veranderd is, is dat ik meer aanwezig kan zijn met wat er is. Het geploeter gaat er vanaf.

Het is gewoon zo, dat niet al het werk wat ontstaat, goed genoeg is voor een expositie. Ik denk dat ik nu meer werk vanuit rijkdom, dan vanuit een of ander verbeteringsproject. Het mooie is, dat mijn eigen ervaring door stroomt naar de cursisten.

Door twintig jaar schilderen en vastlopen, ken ik mezelf tot in mijn botten, zoals waarschijnlijk elke kunstenaar”, voegt ze toe.

“Soms komen mensen hier en zeggen: ‘ik heb het gevoel dat ik iets moet maken’. Ik geef ze dan de vrijheid en geef ruimte aan wat er is. Niets moet. Dan zie je de stroom op gang komen. Als het moeten er af is wordt vaak heel plezierig gewerkt, en maken mensen heel oorspronkelijk werk.

Bij iedere creatie of ieder scheppingsproces hoort de stap in het onbekende. Dat is het avontuur die ik mijn cursisten aanbied.”

Route & Locatie

location_img

Atelier Beeldend Zijn

Krayenhoffkazerne, Molenveldlaan 142

6523 RN Nijmegen, T: 06-55240889

Aangesloten

  • logo1
  • logo2
  • srvb logo
  • lvsb logo